De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de rechtspersoon en zijn leidinggevenden

De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van leidinggevenden en van de rechtspersonen die ze leiden, is al vele jaren een actueel onderwerp. Noch het beheersen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid noch het onderzoeken en het beoordelen ervan ligt voor de hand. Die aspecten vereisen immers zowel een grondige kennis van het recht als van de concrete werking van de ondernemingen en verenigingen. Als deze kennis ontbreekt, zal het risico zich in het bedrijf of de vereniging frequenter voordoen en zullen het onderzoek en de beoordeling worden gereduceerd tot gemeenplaatsen die de strafrechtelijke verantwoordelijkheid reduceren tot een zuiver objectieve aansprakelijkheid.

Deze vaststellingen bij de vorige uitgave hebben nog niet aan belang ingeboet, integendeel. Wetgevende initiatieven en verfijning van de rechtspraak in het domein van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in de onderneming van zowel de leidinggevende als de rechtspersoon zijn nauwelijks bij te houden. De wetgever tracht vanuit een steekvlampolitiek steeds weer de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in de ondernemingssfeer te regelen in alle details. Het resultaat is bekend: onbehoorlijke wetgeving in al zijn mogelijke verschijningsvormen.

Niettemin kan men verfijningen in de rechtspraak ontwaren. Soms komt het schuldstrafrecht opnieuw op de voorgrond, zodat een veroordeling niet louter gebaseerd is op het enkele feit dat de onderneming een winstoogmerk heeft en de leidinggevende leiding geeft, maar soms neemt de rechtspraak ook haar toevlucht tot meer ‘creatieve’ pistes, waarbij de rechter al eens op de beleidsstoel zit.

Ondanks alle evoluties valt het op dat de strafrechtelijke verantwoordelijkheid uiteindelijk meestal kan worden beoordeeld via de grote principes van het strafrecht, die al ingebakken zaten in het Strafwetboek anno 1867.

Dit praktische boek benadert de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van leidinggevenden en van rechtspersonen zowel vanuit de juridische als vanuit de bedrijfseconomische realiteit. Het richt zich tot magistraten, advocaten, bedrijfsjuristen, forensische auditoren, bedrijfsleiders en hun adviseurs.