Naar een cultuur van de vrede in maatschappij en school

In iedere samenleving is het bewaren en versterken van een vredescultuur onmiskenbaar een uitzonderlijk hoog goed. Het bevorderen van een cultuur van de vrede is een actief proces en wordt, door de afwezigheid van het kwaad en/of geweld – wat dat ook mag betekenen? – een noodzakelijke mogelijkheidsvoorwaarde om de aandacht voor menswaardigheid gaande te houden en uit te diepen.

Dit boek wil een bijdrage leveren tot de irenologie als geesteswetenschap. Het eerste deel behandelt de problematiek van de mens- en de wereldbeelden van de samenleving: het heroïsche, Messiaanse, ascetische en harmonische mens- en wereldbeeld. Het tweede deel gaat in het bijzonder in op de dynamische ontwikkeling van het ‘ik’-organisme, door de verbondenheid met zichzelf, de andere(n), het andere (de natuur en de cultuur), het totale bestaan (of de ‘Andere’ in een godsdienstig perspectief). Vervolgens komen samenlevingsmodellen en omgangsvormen in de maatschappij aan bod, zoals het racistisch of apartheidsmodel, het assimilatiemodel, het model van de multiculturaliteit/het verzuilingsmodel en het model van de interculturaliteit, met het intercultureel onderwijs als de noodzakelijke uitdaging en opdracht voor elke leerkracht.

Het derde deel omvat een pleidooi voor een ‘vredes-actieve’ school. Deze ‘geweldige’ school stelt in haar schoolvisie en schoolwerkplan de vredeseducatie centraal. Enerzijds door het goede te bevorderen: de ethische gezindheid en de positieve energie van de leerlingen. Anderzijds door de leerlingen zo veel mogelijk te behoeden voor en te verlossen van het kwade: de negatieve energie die veelal gepaard gaat met allerlei vormen van geweld en gewelddadigheid. Jongeren zullen er leren in ‘vrede’ te leven met zichzelf en de wereld.

Roger Boonen doceerde algemene didactiek, intercultureel onderwijs en vredeseducatie aan het Departement Lerarenopleiding van de Karel de Grote-Hogeschool in Antwerpen. Hij is erecoördinator VLO – Vernieuwd Lager Onderwijs, gewezen Pedagogisch Opdrachthouder van het bisdom Antwerpen en erehoofdredacteur van het pedagogische tijdschrift School- en klaspraktijk. Hij heeft diverse pedagogisch-didactische publicaties op zijn naam. Hij is initiatiefnemer en coördinator van de meerjarige Opleiding Vredeseducatie in samenwerking met het Vredescentrum van de Provincie en de Stad Antwerpen, de Universiteit Antwerpen en andere organisaties.