Een slapeloos doordenken van alle dingen

over geschiedenis en historische cultuur

Onze omgang met de geschiedenis berust niet op een goed geordend geheel van duidelijke en rationele opvattingen. Zij steunt op een wirwar van beelden en van herinneringen, die voortdurend voortwoekeren. Wij hechten ons aan voorwerpen die het verleden in zijn rauwheid en bruutheid laten ervaren, maar kennen ook de ontnuchtering: al die dingen blijken zo vaak kopieën en vervalsingen te zijn. Geschiedenis, zo blijkt telkens weer, is chaos in het hoofd- rammelend geheugen, dat niet redeneert, maar associeert. Zo is het ook met de uiteenlopende praktijken waarin onze omgang met he verleden vorm krijgt. Zij worden beheerst door ongrijpbare passies en politieke preoccupaties. Over het verleden schrijven we in vele varianten. De begrippen die wij daarbij gebruiken, verhelderen de geschiedenis, maar leiden ons ook binnen in een labyrint zonder einde. En als wij ket verleden willen laten herrijzen, reconstrueren wij het op een eclectische wijze. Voor de wakere burgers die wij zijn, is de geschiedenis een slapeloos doordenken van alle dingen.