Armoede en sociale uitsluiting

Dit 21ste Jaarboek informeert de lezer over de recentste cijfers en het beleid tegen armoede en sociale uitsluiting. De complexiteit van armoede komt aan bod in hoofdstukken over werk, onderwijs, gezondheid en wonen. De kritische analyse van de armoedetoets biedt inzicht in de mogelijkheden van de overheden om de doelmatigheid van het beleid te verhogen. Daarnaast bespreekt deze editie twee manieren om armoede te meten, namelijk een maatstaf om het multidimensionele karakter van armoede te vatten en de referentiebudgetten.

Dit Jaarboek wil bijdragen aan de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Dat dit geen sinecure is, bewijst de jarenlange zoektocht naar manieren om dit zo efficiënt en effectief mogelijk te doen. In dit boek staan de schijnwerpers op sociale innovatie. Dat zijn creatieve, kleinschalige sociale acties die ontstaan vanuit geëngageerde burgers, het lokale middenveld of lokale overheden die inspelen op sociale noden die de markt of de centrale overheid niet of niet voldoende lenigt. Het gaat niet altijd om ‘nieuwe’ acties, maar wel om acties die sociale relaties veranderen en mensen beter uitrusten om in hun noden te voorzien. Voorbeelden van sociale innovaties zijn voedselbanken, coöperaties en wijkgezondheidscentra, ruilwinkels, brede scholen en initiatieven om digitale inclusie te stimuleren. Voorbeelden uit de thuislozensector, de sportsector en de sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk tonen dat ook daar creatieve wegen ingeslagen worden om armoede te bestrijden.

Nieuw in dit Jaarboek is de publicatie van enkele internationale bijdragen. Loïc Wacquant waarschuwt ons dat sociale innovatie ook negatieve vormen kan aannemen en James DeFilippis houdt sociaal innovatieve acties rond huisvesting tegen het licht. Als afsluiter geeft dit Jaarboek een uitgebreid overzicht van de recentste statistieken inzake armoede en sociale uitsluiting.

Dit boek is eveneens verkrijgbaar als papieren boek. 

DANIELLE DIERCKX is sociologe, professor aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen, onderzoeksleider armoede en sociale uitsluiting bij Centrum OASeS en promotor-coördinator van het Vlaams Steunpunt Beleidsrelevant Onderzoek Armoede (VLAS).

STIJN OOSTERLYNCK is stadssocioloog en professor aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Hij is woordvoerder van Centrum OASeS en leidt er het stadssociologisch onderzoek. In het Steunpunt Beleidsrelevant Onderzoek Armoede (VLAS) begeleidt hij het onderzoek rond sociale innovatie.

JILL COENE is maatschappelijk assistente, sociologe en onderzoekster bij Centrum OASeS en het VLAS.

AN VAN HAARLEM is politicologe en onderzoekster bij Centrum OASeS en het VLAS.